Saturday 20 January 2007

Το Ισλάμ και η Δύση

[Προκήρυξη που κυκλοφόρησε την Άνοιξη του 2006. Μια πιο γενική μορφή της -δίχως την προσθήκη για το Ιράν- είχε μοιραστεί σε αντιπολεμικό συλαλλητήριο του Μαρτίου του 2005]

Ο πόλεμος στο Ιράκ οδήγησε σημαντικό κομμάτι του αντιπολεμικού κινήματος στη συλλήβδην καταδίκη του δυτικού πολιτισμού. Με αυτή του τη στάση όμως, το κομμάτι αυτό του αντιπολεμικού κινήματος ουσιαστικά αρνείται να αναγνωρίσει τον εαυτό του ως προιόν-συνέχεια της δημοκρατικής παράδοσης της Δύσης.

Η ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΔΥΤΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Η ιδιαιτερότητα του δυτικού πολιτισμού συνίσταται στο ότι διέπεται από δύο ασυμβίβαστες μεταξύ τους κοινωνικές φαντασιακές σημασίες: τη δημοκρατική, ως εκδήλωση της οποίας μπορούμε για παράδειγμα να εκλάβουμε τη δημιουργία της πολιτικής (τα κινήματα δηλαδή για την κοινωνική χειραφέτηση, την ισότητα, την αυτοκυβέρνηση κλπ) και την ετερόνομη, ως έκφραση της οποίας μπορούμε να αναφέρουμε την κάθε είδους κυριαρχία (ολιγαρχία, θεοκρατία, ολοκληρωτισμοί κλπ)― πιο πρόσφατη εκδήλωσή της τελευταίας αποτελεί άλλωστε ο πόλεμος στο Ιράκ. Συνεπώς, η συλλήβδην καταδική της Δύσης, για την οποία μιλήσαμε παραπάνω περιλαμβάνει όχι μόνο το ετερόνομο, αλλά και το δημοκρατικό στοιχείο, στοιχείο θεμελιώδες για κάθε κίνημα πολιτικής αμφισβήτησης. Όποιος όμως απορρίπτει το στοιχείο αυτό τίθεται αυτομάτως και οικειοθελώς εκτός επαναστατικής παράδοσης, διακόπτοντας κάθε σχέση με την πολιτική.


Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ «ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΥ» ΙΣΛΑΜ

Μεγάλα κομμάτια της Δύσης που αντιτίθενται στον καπιταλισμό συσπειρώνονται γύρω από τα φονταμενταλιστικά ισλαμιστικά κινήματα, καθώς μετά και την επίσημη χρεωκοπία των κομμουνιστικών καθεστώτων και ιδεολογιών, η διάψευση της θεωρίας για την ύπαρξη ενός «επαναστατικού υποκειμένου» δημιουργεί την τάση «επινόησης» νέων τέτοιων υποκειμένων, ένα απ΄τα οποία είναι και οι ισλαμιστές φονταμενταλιστές. Στην πραγματικότητα όμως, οι ισλαμιστές όχι μονο δεν έχουν να χωρίσουν τίποτα με τον καπιταλισμό, αλλά μάλιστα χρησιμοποιούν την καπιταλιστική τεχνολογία ή τη γνώση και αναπαράγουν τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και ιδιοκτησίας. Αυτό που πολεμούν στο δυτικό κόσμο είναι όχι βέβαια ο καπιταλισμός, αλλά αξίες όπως αυτές της εκκοσμίκευσης, της ισότητας, της ελευθερίας σκέψης και έκφρασης, της απελευθέρωσης της γυναίκας, της σεξουαλικής ελευθερίας κλπ: ό,τι με λίγα λόγια συνιστά αυτό που παραπάνω χαρακτηρίσαμε ως δημοκρατικό στοιχείο. Η θεώρηση των ισλαμιστών φονταμεταλιστών ως επαναστατικών υποκειμένων οφείλεται στη σύγχιση του ετερόνομου και του δημοκρατικού στοιχείου της Δύσης: βάσει αυτής της σύγχισης, όποιος αντιτίθεται στο δυτικό πολιτισμό σημαίνει ότι αντιτίθεται στον καπιταλισμό. Και μιλάμε για σύγχιση, διότι τα κινήματα αμφισβήτησης του καπιταλισμού -και όχι μόνο- είναι γεννήματα αποκλειστικά της Δύσης, καθώς η ιδέα της αμφισβήτησης κάθε παγιωμένης αντίληψης είναι θεμελιακό χαρακτηριστικό του δυτικού φαντασιακού και της κοινωνίας, σε όλες τους τις εκφάνσεις. Εν κατακλείδι, η υπεράσπιση των φονταμενταλιστικών κινημάτων σημαίνει την υποστήριξη των θεοκρατικών καθεστώτων και του σκοταδισμού (κάτι που φαίνεται και μέσα από τις πρακτικές της λεγόμενης ιρακινής αντίστασης, η οποία δολοφονεί αδιακρίτως στο όνομα του Αλλάχ- κάτι που αυτομάτως την εξισώνει με τα αμερικανικά στρατεύματα που πλήττουν νοσοκομεία και λαϊκές αγορές), όπως επίσης και η κριτική του δυτικού πολιτισμού αποτελεί εκ των πραγμάτων τοποθέτηση στην ιστορική του παράδοση, δεδομένου πως αυτός –ακριβώς λόγω του δημοκρατικού του στοιχείου- είναι ο μονος που επιτρέπει την αυτοαμφισβήτηση.


Η ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΔΥΤΙΚΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

Ο πόλεμος στο Ιράκ έγινε αφορμή για να έρθουν ρητά σε αντιπαράθεση οι βαθιά διαφορετικές κοσμοαντιλήψεις του Ισλάμ και της Δύσης: απ’τη μία μεριά θεοκρατικές κοινωνίες, προσκολλημένες στο θρησκευτικό φαντασιακό και στη παράδοση και απ’την άλλη κοινωνίες όπου το θρησκευτικό στοιχείο έχει περιοριστεί αυστηρά στην ιδιωτική σφαίρα. Συνεπώς το χρέος της Δύσης, ως πολιτικής κοινωνίας είναι αφενός η συνεχής προσπάθεια διάδοσης των δημοκρατικών ιδεών και αξιών μέσω ενός δημοκρατικού κινήματος και αφετέρου η προσπάθεια εγκαθίδρυσης ενός πεδίου διαλόγου με τις κοινωνίες της Ανατολής με σκοπό την δίαρρηξη της κλειστότητάς τους. Αντ’αυτού όμως, οι σύγχρονες δυτικές κοινωνίες -και εδώ ακριβώς έγκειται η ιστορική τους ευθύνη- έχουν παραδοθεί στην απάθεια, την ατομικιστική ηδονοθηρία και τον καταναλωτισμό και καθόλου δεν ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν ένα τέτοιο κίνημα, αφού έχουν παραχωρήσει στις πολιτικές και οικονομικές ολιγαρχίες την διαχείριση της δημόσιας σφαίρας τους. Αποτέλεσμα της κατάστασης αυτής είναι η επικράτηση του ετερόνομου-κυριαρχικού στοιχείου της Δύσης εις βάρος του δημοκρατικού, γεγονός που επιτρέπει την διεξαγωγή πολέμων σαν αυτόν στο Ιράκ. Διότι φυσικά κανένας που υποστηρίζει το δημοκρατικό κίνημα δεν μπορεί ποτέ να είναι υπέρ αυτού πολέμου, για τον απλούστατο λόγο πως η δημοκρατία δεν επιβάλλεται –αντίθετα με αυτά που συνήθως ακούγονται. Πόσο μάλλον δια της στρατιωτικής βίας. Κι αυτό, διότι λέγοντας δημοκρατία δεν εννοούμε τις σημερινές φιλελεύθερες ολιγαρχίες της Δύσης, αλλά ένα πολίτευμα το οποίο θεμελιώνεται στην πολιτική και οικονομική ισότητα και του οποίου οι θεσμοί αποτελούν προϊόν της ρητής και συνειδητής δημιουργικής δραστηριότητας ολόκληρης της κοινωνίας, μέσω της συνεχούς ενασχόλησής της με τα κοινά.



ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΟ ΙΡΑΝ [προσθήκη Μαΐου 2006]



Είναι αλήθεια ότι, σε περίπτωση που το Ιράν καταφέρει να κατασκευάσει πράγματι ένα πυρηνικό οπλοστάσιο, θα είναι πολύ πιο επικίνδυνο από άλλες χώρες, που διαθέτουν ανάλογο οπλοστάσιο, όπως πχ η Γαλλία και απλώς πιο επικίνδυνο από τις ΗΠΑ. Αυτό συμβαίνει διότι, σε αντίθεση με τα καθεστώτα της Δύσης, τα οποία, αν και ολιγαρχικά, είναι σε ουσιαστικό βαθμό φιλελεύθερα, το Ιράν κυβερνάται από μια βαθιά συντηρητική και φανατική θεοκρατία, η οποία τον τελευταίο καιρό υιοθετεί όλο και πιο ακραίες και προκλητικές στάσεις: οι δηλώσεις του προέδρου Αχμαντινεζάντ περί της «εξάλειψης του Ισραήλ από το χάρτη» και περί της δήθεν ανυπαρξίας του Ολοκαυτώματος είναι απροκάλυπτα ρατσιστικές και αποκαλύπτουν τις διαθέσεις της ιρανικής θεοκρατίας και των διεθνών συνοδοιπόρων της, όπως είναι στη χώρα μας οι κ.κ. Παπαρήγα, Καρατζαφέρης και Αλαβάνος, οι οποίοι δεν έχασαν την ευκαιρία να ταχθούν, εμμέσως πλην σαφώς, με το μέρος της. Και καλά οι δύο πρώτοι, οι οποίοι είναι γνωστοί εκφραστές του εθνικιστικού και λαϊκιστικού ολοκληρωτισμού· ο κος Αλαβάνος όμως, ο οποίος ηγείται ενός φιλελεύθερου κόμματος, τι δουλειά έχει να κάνει χειραψίες με τον ιρανό πρέσβη, ο οποίος είναι επίσημος εκπρόσωπος ενός θεοκρατικού και ολοκληρωτικού καθεστώτος;

Ακριβώς επειδή τα καθεστώτα της Δύσης είναι φιλελεύθερα, η ενασχόληση με τη δημοκρατική πολιτική είναι δυνατή μέσα στους κόλπους τους, πράγμα που σημαίνει, πως στην περίπτωση χρήσης των πυρηνικών όπλων, είναι δυνατό να εγερθούν σημαντικές αντιδράσεις. Στο Ιράν αντιθέτως, η απόλυτη κυριαρχία του ισλαμιστικού ιερατείου αποκλείει κάθε δυνατή αντιπολίτευση, πράγμα που σημαίνει, πως πιθανή απόφαση, από πλευράς του για χρήση πυρηνικών όπλων, δε θα συναντούσε καμιά αντίσταση. Παρ’ όλα αυτά όμως, το γεγονός πως, από τη μια πλευρά, το Ιράν είναι πιο επικίνδυνο από τα δυτικά κράτη και πως, από την άλλη, η κατασκευή και πιθανή χρήση πυρηνικών όπλων, από πλευράς του, δεν είναι ουδόλως απλά ένα «εσωτερικό» του ζήτημα, δε δικαιολογεί σε καμία περίπτωση την οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση άλλης χώρας στο έδαφός του. Αν ζητούμενο είναι η διασφάλιση της παγκόσμιας ειρήνης, ακόμα και υπό συνθήκες ολιγαρχίας και καπιταλισμού, αυτό, που οφείλει το δημοκρατικό κίνημα να απαιτήσει, είναι ο παγκόσμιος αφοπλισμός, τουλάχιστον –και σε ένα πρώτο επίπεδο- όσον αφορά στα πυρηνικά, χημικά και λοιπά όπλα μαζικής καταστροφής: όπως σωστά δεν πρέπει να έχει και να χρησιμοποιεί πυρηνικά κλπ όπλα το Ιράν, κατά τον ίδιο ακριβώς τρόπο πρέπει και όλες οι υπόλοιπες χώρες, που διαθέτουν ανάλογα όπλα, να αφοπλιστούν εδώ και τώρα. Οποιαδήποτε στάση ζητά την εξαίρεση είτε της μιας πλευράς (Ιράν: αριστεροί, αναρχικοί, λαϊκιστική δεξιά) είτε της άλλης (ΗΠΑ και Ευρώπη: φιλελεύθεροι ολιγαρχικοί, αντιισλαμιστές), συναινεί εκ των πραγμάτων σε οποιαδήποτε πιθανή μαζική σφαγή.

Όπως είναι φυσικό, οι κυρίαρχες ολιγαρχίες του πλανήτη –τόσο οι φιλελεύθερες, όσο και οι δικτατορικές και οι θεοκρατικές- δε θα συναινέσουν ποτέ από μόνες τους σε μια προοπτική αφοπλισμού. Μόνο ένα δημοκρατικό κίνημα, που θα αγωνιστεί –μεταξύ πολλών άλλων- και για την εξάλειψη των όπλων μαζικής –και όχι μόνο- καταστροφής θα εξαναγκάσει τα κράτη να αφοπλιστούν. Αν ακολουθήσουμε αυτό το σκεπτικό, το οποίο είναι ουσιωδώς πολιτικό και δημοκρατικό, οφείλουμε να πούμε, πως και στην παρούσα κατάσταση η μόνη πραγματική και ειλικρινής λύση –λύση η οποία είναι και η μόνη, που μπορεί, αν όχι να τερματίσει, τουλάχιστον να περιορίσει σημαντικά, τη διεξαγωγή πολέμων- είναι η ανατροπή των σύγχρονων ολιγαρχιών και η εγκαθίδρυση ενός δημοκρατικού πολιτεύματος, σαν αυτό, που περιγράψαμε παραπάνω. Κάτι τέτοιο όμως μπορεί να γίνει μόνο διά της πολιτικής ενεργοποίησης της μέγιστης πλειοψηφίας των δυτικών κοινωνιών, οι οποίες, ακριβώς επειδή είναι κληρονόμοι του αυτόνομου και δημοκρατικού φαντασιακού, για το οποίο μιλήσαμε προηγουμένως, μπορούν –αν το αποφασίσουν- να πάρουν την τύχη τους στα χέρια τους και να προσπαθήσουν, στη συνέχεια, να μεταλαμπαδεύσουν –διά του παραδείγματός τους- το επαναστατικό και δημοκρατικό φαντασιακό στις ετερόνομες και φονταμενταλιστικές κοινωνίες της Ανατολής. Δυστυχώς όμως, όπως το έχουμε ήδη πει, το δημοκρατικό και αυτόνομο κίνημα έχει πεθάνει, καθώς οι άνθρωποι έχουν επιλέξει να αδιαφορούν για την πολιτική και να θεωρούν πιο σημαντική την ατομική τους καλοπέραση και την ηδονή. Από την πλευρά μας όμως, λαμβάνοντας υπόψην αυτή τη θεμελιακή παράμετρο και μπροστά στο ενδεχόμενο μιας νέας σφαγής, δε μπορούμε παρά να προπαγανδίσουμε την ανάγκη εξεύρεσης μιας διπλωματικής λύσης, η οποία θα αποτρέψει κάθε στρατιωτική επέμβαση και κάθε πολεμική σύρραξη.

Κι αυτό διότι, σε αντίθεση με τη χυδαιότητα του σύγχρονου απαθούς ανθρώπου, ο οποίος αποτιμώντας τα πάντα βάσει κριτηρίων οικονομιστικών και λειτουργιστικών, απεύχεται το ενδεχόμενο πολεμικής σύγκρουσης, μόνο και μόνο για να μην ακριβύνει το πετρέλαιο και η βενζίνη, εμείς ως πολιτικοί άνθρωποι, που εργαζόμαστε για τη δημιουργία μιας κοινωνίας ελεύθερης, δημιουργικής και δημοκρατικής, διαπνεώμαστε από ανθρωπιστικές αξίες και ιδεώδη, τα οποία δε μας επιτρέπουν να παραμένουμε απαθείς, τη στιγμή, που γνωρίζουμε, ότι απειλούνται ανθρώπινες ζωές και παραβιάζονται, από τις κυβερνώσες ολιγαρχίες, θεμελιώδη δικαιώματα.


ΜΟΝΗ ΛΥΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗ ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΤΟΣΟ ΤΩΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΩΝ, ΟΣΟ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΚΕΦΑΛΙΣΜΩΝ ΕΙΝΑΙ Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΩΝ

No comments: